In een ruk naar Odessa aan de Zwarte Zee

De vrieskou in Oekraine is niet dezelfde als bij ons in Nederland. De lucht is zo droog dat het veel beter te verdragen is, en we lopen een heel stuk door de velden na de eerste kop koffie. Ik zie er tegenop de M30 weer op te gaan, na de ervaring van gisteren. Het verkeer heeft de hele nacht druppelsgewijs doorgereden op de grote weg. Het is wel een zeer bedrijvig volkje., waar je ook bent, zie je altijd wel activiteit. De rest van de plaatsen zijn simpelweg ontoegankelijk, en eigenlijk is dat prima, hierdoor zijn de bossen en de bergen nog steeds een toevluchtsoord voor beren en andere wilde dieren. Je mag naar de bossen kijken, maar kunt er bijna nergens in.  Wel liggen er soms stille getuigen langs de weg, aangereden vossen en ander wild dat ik niet precies kan definieren, in de buurt van de dorpen ligt wel eens een doodgereden straathond.
Als het goed licht is draaien we de M30 weer op. Het is nu niet ver meer tot Uman, de volgende grote plaats. Al snel komt er een splitsing en warempel, de route voert nu over een heuse autobaan, twee dubbele rijbanen, afgezet met een vluchtstrook en gescheiden door een soort onverhoogd platform. Dat is aangenaam, ik ontspan en durf hier ook iets harder te rijden. De motor loopt goed op de V-Power diesel van het Shell-tankstation. De pompbediende, die een beetje Engels sprak, had mij ervan overtuigd dat dat beter was. Het lijkt warempel verschil te maken want busje tjoekert tegen 100 km/u de heuvels door.
Het landschap zou je saai kunnen noemen, ware het niet dat ongelofelijke schaal van de landbouw indrukwekkend is. Sommige velden zijn al geoogst en het valt me op hoe intens donker de aarde er op die plaatsen uit ziet. Zou dit gebied deel uitmaken van de beroemde gordel van chernozem, de meest vruchtbare grond op de planeet? Ik zet de bus aan de kant, wat hier gelukkig geen probleem is omdat er naast de vluchtstrook nog een stevige berm is, en ga op onderzoek uit. Kitaan moest er toch uit, en zo kan ik eens even kijken of het waar is. De brokken zand zien er nat uit, maar als je ze oppakt, verkruimelen ze in je hand en verspreiden een zwart stof dat nog het meest op as lijkt. Ook is het niet zozeer zand het lijkt wel een structuur van vezels te hebben. Ik had niet durven hopen dat ik zonder Rusland te betreden toch nog echte chernozem zou vinden. Vanwege deze grond is Oekraine in het verleden ook wel de graanschuur genoemd, hier werd het meeste graan verbouwd van de hele Sovjet-unie, vandaar ook de standbeelden langs de weg ter ere van de landarbeiders. Hier geen landarbeiders meer, slechts leegte, zelfs geen dorpen meer. De tankstations zijn de enige plaatsen waar mensen bij elkaar komen, en ze zijn uitgebreid ingericht, druk bezocht en hebben gratis wifi. De keuze voor warm ontbijt is beperkt, ik neem een hotdog en bel uitgebreid via whatsapp. Na de radiostilte van gisteravond is dit wel even nodig.
Het is nog maar 200 km naar Odessa en het schiet lekker op. Ik zie steeds meer politie op de weg, en het valt op dat ze vooral Oekraieners aanhouden die in dure auto's rijden. Ik word nog steeds met rust gelaten. Dat zou 40 jaar geleden wel anders zijn geweest. De eerste tekenen van de zee kondigen zich aan, de temperatuur stijgt, en ik zie hier en daar al een brede riviermond. Ik word over een best wel mooie brug over een enorme plas water geleid, het verkeer neemt toe. Al gauw storten we ons in de gekte van de voorsteden. Vies, vuil, chaotisch, enfin, iedereen kent de beelden wel denk ik. Het is ieder voor zich en God voor ons allen en Juf houdt zich kranig en navigeert ons door het tumult naar het centrum van Odessa. Op sommige kruispunten voel ik me een figurant in het RTL-7 programma "Idioten  op de weg" . Prima, zolang ik niet in de hoofdrol beland. Als ik ergens linksaf een straat in wordt gedirigeerd zie ik een bord Zoomagasin, en ik slinger de bus aan de kant achter een dikke Range Rover. Deze gelegenheid moet ik te baat nemen, want het is de eerste dierenwinkel die ik ben tegengekomen tijdens mijn verblijf. Ik heb wel zakjes hondenvoer voor chihuahua's gezien maar in die kruimels zou Kitaan zich kunnen verslikken. Er wijst een pijl naar beneden onder het bord, en ik ga de stenen trap af. Door een klein donker deurtje kom ik in een ruimte niet groter dan de gemiddelde slaapkamer in Nederland, die tot de nok toe gevuld is met zakken van allerlei soorten honden en kattenvoer. In het midden is een minuscuul toonbankje waarachter een vrouw met een ouderwetse kassa. Er zijn nog wat klanten voor mij die een levendige, doch onverstaanbare conversatie voeren met de eigenaresse, en ik snuffel wat rond in de tussentijd, op zoek naar voer voor grote honden. Helemaal onderin vind ik een 15 kg verpakking die nog dicht is met daarop een herdershond afgebeeld. Er staat de juiste gewichtsklasse op, 25-45 kg. Ik pak hem op ga ermee naar de kassa. De mevrouw reageert een beetje panisch en zegt van alles. Ik probeer haar gerust te stellen door Vsjo vsjo te zeggen, alles alles, waarop ze me verbaasd aankijkt en vlijtig begint te rekenen op haar telmachine. Ze toont me het het bedrag en ik reken af, en kijkt met verbazing hoe ik de zak over mijn schouder slinger en na haar bedankt te hebben de winkel verlaat.  Ze roept me nog iets na wat eindigt op vrouw, en maakt het universele spierballen gebaar.

Na dit intermezzo vraag ik Juf Google om me naar het centrum van het centrum te leiden.  Ik parkeer de bus in het zicht van een groot standbeeld, en doe Kitaan aan de riem voor een verkenning. Er zit een vrouw op een bankje onder het standbeeld. Ik vraag aan haar: Wie hij? Ze blijft de andere kant op kijken, Oekrainers zijn niet bepaald charmante ambassadeurs van hun land. Ik vraag het nog eens, daarop sneert ze me toe: niet hij, maar zij. Wie?, vraag ik hardnekkig, want als ik een ding geleerd heb in dit land is dat ik me niet uit het veld moet laten staan door de inmiddels spreekwoordelijk onvriendelijkheid van de bewoners. En dan, lastig natuurlijk vanwege hun haat voor de Russen bitst ze me toe: Jekatarina, trsarista. Ik bedank haar voor de informatie, achteraf heb ik haar voor niks lastig gevallen, aan de andere kant staat het gewoon op het beeld.
We wandelen door een park, zien de beroemde trappen uit de film Potomkin, maar lopen ze niet af. Ik koop nog een klein souveniertje van Odessa, en begroet het standbeeld van de grote dichter Poesjkin. Odessa moet vroeger, in de tijd van de grote Russische schrijvers echt wel de parel van het zuiden zijn geweest, het is tevens de geboorteplaats van de beroemde dichteres Anna Achmatova. Helaas zijn de gebouwen vaak vervallen, en de Europese stijl maakt op iemand uit het westen helaas niet zoveel indruk. Wij zijn gewend aan die stijl en ik vond de pastelkerkjes en de uivormige gouden torentjes veel interessanter. Dat is nou eenmaal de ironie van het reizen. Ik heb het plan opgevat hier een dag te blijven om de stad te bezichtigen en even rustig op een hotelkamer orde op zaken te kunnen stellen. Ik bel naar een hotel in het centrum, en vraag of ze private parking hebben, de vrouw aan de telefoon, Anastasia (oh, die namen ..), praat Engels, en verzekert me dat ik kan parkeren op boulevard Havana. Als ik Bld. Havana in wil rijden blijkt de weg opgebroken, de straat is vol herrie, het stinkt er, het is benauwd heet en ik bel Anastasia met de mededeling dat ik afzie van een verblijf in het hotel. Eruit, dat is wat ik wil, heb alweer genoeg gezien en vooral geroken. Als een volleerde asociale Oost-europeaan scheur ik in de stroom mee naar buiten de stad uit, wat nog verrassend snel gaat, en vind in het volgende plaatsje zowaar een bord met Kemping erop. Het blijkt een aangestampte zandvlakte, vol met plastic afval, maar het is wel bovenaan een zandklif. Een pad leidt naar het strand, dat schoon is, en we genieten een paar uurtjes van de zee en Kitaan van het zand. Het is absoluut niet koud en ik vergeet de tijd. Er moet nog gegeten worden (lees, laptop opladen). We gaan op pad, het campingterrein leek me sowieso geen geschikte overnachtingsplek omdat ik op diverse plaatsen verbrijzeld autoglas had zien liggen. Een restaurant vinden blijkt geen eenvoudige opgaaf. Volgens Juf Google barst het hier van de gelegenheden, maar de meesten nemen de telefoon niet op of verstaan geen brabbel-Russisch, noch Engels. Door een van de restaurants wordt ik later teruggebeld, ze hebben blijkbaar iemand opgetrommeld die Engels spreekt. Nee, het restaurant is dicht. Het is wel een komische gewaarwording om gebeld te worden op een Oekraiens nummer. De weg voert naar een soort vakantiedorp, van een wanstaltigheid die ik helaas niet kan beschrijven, neem alle smakeloosheid die je kan verzinnen, overgiet het met een scheut bouwvalligheid en maak het af met een toefje vuilnis. Dan heb je ongeveer een beeld. Ik rij me vast in een klein straatje waar een paar mannen aan een oude UAZ-bus staan te sleutelen. Er loopt een kerel in een soort uniform rond en ik wenk hem. Hij komt naar het raam, kijkt me brutaal en en als ik vraag naar een restaurant blijft hij naar binnen kijken en zegt niks terug. Nog eens proberen, soms valt het kwartje niet. Ik niet weten zegt ie, en loopt weg. Vervolgens gaat hij met een smalende uitdrukking staan kijken hoe ik hier uit manoevreer. Het is, helaas voor hem, gesneden koek voor mij en bus, en we rijden snel weg van deze vreemde plek. Het zal nog lang duren voordat Oekraine een florerende toeristen industrie gaat krijgen. Op deze manier gaat het zeker niet lukken. Uiteindelijk vind ik een restaurant 10 km verderop dat nog open is, en waar ik even kan zitten met stroom en wifi. Het wordt weer een nacht op een landweg.